SAT là gì?
SAT là viết tắt của “Scholastic Assessment Test”, một kỳ thi đánh giá kiến thức và kỹ năng được công nhận trên toàn cầu. Kỳ thi này được thiết kế để đánh giá mức độ sẵn sàng của học sinh trung học phổ thông cho việc học đại học, tập trung vào các kỹ năng chính như đọc hiểu (Reading), viết (Writing) và toán học (Mathematics). SAT được biết đến rộng rãi như một công cụ phản ánh năng lực học thuật của thí sinh một cách có hệ thống và chuẩn hóa.
Định nghĩa của SAT
Nếu giải thích một cách đơn giản, SAT là một kỳ thi chuẩn hóa đánh giá kiến thức cơ bản và kỹ năng tư duy phân tích của học sinh. Nội dung kỳ thi bao gồm hai phần chính:
- Evidence-Based Reading and Writing (Đọc và Viết dựa trên chứng cứ) – Kiểm tra khả năng đọc hiểu, phân tích văn bản và sử dụng tiếng Anh một cách chính xác.
- Math (Toán học) – Đánh giá kỹ năng tính toán, giải quyết vấn đề và lập luận toán học.
Ngoài ra, còn có một phần bổ sung gọi là “Essay” (Bài luận), phần này là tùy chọn, nhưng một số trường đại học có thể yêu cầu thi thêm. Tổng điểm tối đa của SAT là 1600 điểm
Ai tổ chức kỳ thi SAT?
SAT được tổ chức bởi College Board, một tổ chức phi lợi nhuận tại Hoa Kỳ. College Board được thành lập từ năm 1900 với mục tiêu thúc đẩy việc tiếp cận giáo dục bậc cao. SAT là một trong những dự án chính của tổ chức này và đã trở nên phổ biến trên toàn thế giới. Hiện nay, học sinh từ nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, có thể đăng ký thi SAT thông qua các trung tâm thi được chứng nhận tại nước mình.
Đối với học sinh Việt Nam, kỳ thi SAT thường được tổ chức tại các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh hoặc Đà Nẵng. Bạn có thể kiểm tra lịch thi và địa điểm trên trang web chính thức của College Board.
Thi SAT để làm gì? Ý nghĩa đối với việc vào đại học ở Việt Nam
Trong bối cảnh Việt Nam, SAT có thể không phải là yêu cầu chính để vào đại học trong nước, vì hệ thống giáo dục Việt Nam chủ yếu dựa vào kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia. Tuy nhiên, SAT có tầm quan trọng lớn trong các trường hợp sau:
1. Ứng tuyển vào các trường đại học quốc tế tại Việt Nam
Hiện nay, nhiều trường đại học quốc tế tại Việt Nam như VinUniversity hoặc RMIT University Vietnam chấp nhận điểm SAT như một phần của tiêu chí tuyển sinh, đặc biệt là các chương trình giảng dạy bằng tiếng Anh. Điểm SAT có thể thể hiện rõ năng lực học thuật và kỹ năng tiếng Anh của học sinh.
2. Chuẩn bị du học nước ngoài
Nếu học sinh Việt Nam có mục tiêu học tập tại Hoa Kỳ hoặc các quốc gia khác chấp nhận điểm SAT như Canada, Úc hoặc Singapore, kỳ thi SAT sẽ là cánh cửa quan trọng. Điểm SAT cao có thể tăng cơ hội nhận học bổng và được nhận vào các trường đại học hàng đầu.
Cấu trúc bài thi SAT
SAT là một kỳ thi chuẩn hóa được chia thành hai phần chính và một phần bổ sung tùy chọn, như sau:
1. Evidence-Based Reading and Writing (Đọc và Viết dựa trên chứng cứ)
Phần này được chia nhỏ thành hai phần: Reading (Đọc hiểu) và Writing and Language (Viết và Ngôn ngữ).
2. Math (Toán học)
Phần này kiểm tra kỹ năng toán học, được chia thành hai phần: phần được sử dụng máy tính và phần không được sử dụng máy tính.
3. Essay (Bài luận) – Không bắt buộc
Đây là phần bổ sung mà một số trường đại học có thể yêu cầu, nhưng hiện nay không còn phổ biến lắm.
Tổng điểm tối đa của SAT là 1600 điểm, bao gồm từ phần Reading and Writing (800 điểm) và Math (800 điểm). Phần Essay sẽ được chấm điểm riêng nếu thí sinh chọn thi.
SAT Reading and Writing Section
SAT Reading (Đọc hiểu)
- Số lượng câu hỏi: 52 câu
- Thời gian: 65 phút
- Nội dung: Thí sinh sẽ đọc 5 bài viết, mỗi bài dài khoảng 500-750 từ. Các câu hỏi tập trung vào việc nắm bắt ý chính, phân tích dữ liệu và giải thích từ vựng trong ngữ cảnh. Các bài viết thường đến từ các chủ đề như văn học, lịch sử, khoa học hoặc khoa học xã hội.
SAT Writing and Language (Viết và Ngôn ngữ)
- Số lượng câu hỏi: 44 câu
- Thời gian: 35 phút
- Nội dung: Thí sinh sẽ chỉnh sửa các đoạn văn được cung cấp, chẳng hạn như cải thiện câu, chọn từ phù hợp hoặc sắp xếp đoạn văn. Các câu hỏi tập trung vào ngữ pháp, cách sử dụng ngôn ngữ và khả năng giao tiếp hiệu quả.
SAT Math Section (Phần Toán học)
- Cấu trúc:
- Số lượng câu hỏi: 58 câu (20 câu không được dùng máy tính, 38 câu được dùng máy tính)
- Thời gian: 80 phút (25 phút cho phần không dùng máy tính, 55 phút cho phần dùng máy tính)
- Nội dung:
- Algebra (Đại số) – Giải phương trình và hệ phương trình
- Problem Solving and Data Analysis (Giải quyết vấn đề và Phân tích dữ liệu) – Đọc biểu đồ và bảng biểu
- Advanced Math (Toán học nâng cao) – Hàm và đa thức
- Geometry and Trigonometry (Hình học và Lượng giác) – Kiến thức cơ bản áp dụng trong thực tế
- Hình thức câu hỏi: Bao gồm cả dạng trắc nghiệm (Multiple Choice) và dạng tự điền đáp án (Grid-in).
Thời gian thi SAT cho từng phần
Để có cái nhìn rõ ràng, dưới đây là tóm tắt thời gian của từng phần:
- Reading (Đọc hiểu): 65 phút (52 câu)
- Writing and Language (Viết và Ngôn ngữ): 35 phút (44 câu)
- Math (Không dùng máy tính): 25 phút (20 câu)
- Math (Dùng máy tính): 55 phút (38 câu)
- Essay (Nếu có): 50 phút (1 câu)
Tổng cộng (không bao gồm Essay), kỳ thi SAT sẽ kéo dài 3 giờ, tương đương khoảng 180 phút. Nếu bao gồm Essay, tổng thời gian sẽ tăng lên gần 4 giờ.
Cách đăng ký thi SAT
Việc đăng ký thi SAT có thể thực hiện theo hai cách chính: đăng ký trực tuyến và đăng ký qua đường bưu điện. Trong đó, đăng ký trực tuyến là cách phổ biến nhất vì tiện lợi và nhanh chóng. Dưới đây là các bước đăng ký dành cho học sinh Việt Nam:
1. Đăng ký trực tuyến
- Tạo tài khoản College Board: Truy cập trang web collegeboard.org và đăng ký thành viên bằng địa chỉ email cá nhân. Điền đầy đủ thông tin cá nhân như họ tên, ngày sinh và địa chỉ.
- Chọn ngày và địa điểm thi: Xem lịch thi SAT được tổ chức tại Việt Nam (thường diễn ra 5-7 lần mỗi năm, ví dụ: tháng 3, tháng 5, tháng 6, tháng 8, tháng 10 và tháng 12). Địa điểm thi thường ở các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh hoặc Đà Nẵng. IIG Vietnam là đơn vị được ủy quyền tổ chức thi tại Việt Nam.
- Tải ảnh lên: Chuẩn bị ảnh chụp chính diện cỡ hộ chiếu (theo yêu cầu của College Board) và tải lên hệ thống.
- Thanh toán: Thanh toán phí thi bằng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ (Visa, MasterCard), cần có thẻ sử dụng được trong hệ thống quốc tế.
- In vé dự thi (Admission Ticket): Sau khi thanh toán thành công, bạn sẽ nhận được vé dự thi qua email. In vé này ra và mang theo trong ngày thi cùng với giấy tờ tùy thân (như hộ chiếu).
2. Đăng ký qua bưu điện
- Yêu cầu mẫu đăng ký: Liên hệ trường trung học hoặc trung tâm thi tại Việt Nam để lấy “SAT Registration Form” từ College Board.
- Điền thông tin: Sử dụng bút mực xanh hoặc đen để điền thông tin như họ tên, ngày sinh, ngày thi mong muốn và mã trung tâm thi (kiểm tra mã trên trang web College Board).
- Thanh toán: Thanh toán bằng séc hoặc lệnh chuyển tiền ngân hàng (Bank Draft) ghi trả cho College Board.
- Gửi tài liệu: Cho mẫu đăng ký và bằng chứng thanh toán vào phong bì, gửi đến địa chỉ được ghi trong mẫu. Ghi ngày thi đã chọn ở bên ngoài phong bì.
Chi phí thi SAT
- Phí đăng ký cơ bản: 68 đô la Mỹ
- Phí dành cho học sinh quốc tế (International Fee): 43 đô la Mỹ
- Tổng cộng: 111 đô la Mỹ
Chi phí bổ sung
- Phí đăng ký muộn (Late Registration Fee): 30 đô la Mỹ (nếu đăng ký sau thời hạn thông thường)
- Thay đổi ngày thi hoặc địa điểm thi: 25 đô la Mỹ
- Hủy thi: Nếu hủy trước ngày thi 5 ngày, bạn sẽ được hoàn lại một phần tiền (10 đô la Mỹ), nhưng phải liên hệ qua điện thoại.
Bảng so sánh SAT và ACT
| Tiêu chí | SAT | ACT |
| Đơn vị tổ chức | College Board | ACT, Inc. |
| Cấu trúc | – Evidence-Based Reading and Writing (96 câu) – Math (58 câu) – Essay (tùy chọn, không tính vào tổng điểm) | – English (75 câu) – Math (60 câu) – Reading (40 câu) – Science (40 câu) – Writing (tùy chọn, không tính vào tổng điểm) |
| Nội dung | – Reading: Đọc và phân tích bài viết học thuật – Writing: Chỉnh sửa văn bản, tập trung vào ngữ pháp – Math: Đại số, phân tích dữ liệu, lượng giác (có phần không dùng máy tính) | – English: Ngữ pháp và chỉnh sửa – Math: Tương tự SAT nhưng đa dạng hơn (được dùng máy tính toàn bộ) – Reading: Đọc ngắn và nhanh – Science: Phân tích dữ liệu từ biểu đồ và bảng |
| Số lượng câu hỏi | 154 câu (không tính Essay) | 215 câu (không tính Writing) |
| Thời gian | – Tổng cộng: 3 giờ (180 phút) – Essay: Thêm 50 phút – Trung bình: Khoảng 70 giây/câu (180 phút ÷ 154 câu) | – Tổng cộng: 2 giờ 55 phút (175 phút) – Writing: Thêm 40 phút – Trung bình: Khoảng 49 giây/câu (175 phút ÷ 215 câu) |
| Điểm tối đa | 1600 điểm (Reading and Writing 800 + Math 800) | 36 điểm (trung bình từ 4 phần: English, Math, Reading, Science) |
| Điểm tối thiểu | 400 điểm | 1 điểm |
| Chi phí (tại Việt Nam) | 111 USD | – Không bao gồm Writing: 171,50 USD – Bao gồm Writing: 196,50 USD |
| Điểm nổi bật | – Tập trung phân tích sâu – Rẻ hơn – Không có phần khoa học | – Tập trung kiến thức toàn diện – Có phần khoa học – Phù hợp với người làm việc nhanh |
| Độ phù hợp | – Không thích áp lực thời gian – Không thích áp lực thời gian | – Giỏi nhiều môn – Làm việc nhanh tốt |
| Địa điểm thi tại VN | Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng (do IIG Vietnam tổ chức) | Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng (do các trung tâm quốc tế tổ chức) |
Lịch thi SAT
SAT thường được tổ chức 7 lần mỗi năm vào các tháng cố định, nhằm giúp học sinh có cơ hội chọn ngày phù hợp với lịch học và kế hoạch ôn luyện. Các tháng thường có kỳ thi SAT bao gồm:
- Tháng 3
- Tháng 5
- Tháng 6
- Tháng 8
- Tháng 9
- Tháng 10
- Tháng 11
- Tháng 12
Tại Việt Nam, kỳ thi thường được tổ chức ở các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. IIG Vietnam là đơn vị được ủy quyền tổ chức thi. Bạn có thể kiểm tra ngày cụ thể của từng đợt thi trên trang web của College Board.
Phải đăng ký thi SAT trước bao lâu?
Việc đăng ký thi SAT nên được thực hiện càng sớm càng tốt để đảm bảo bạn có chỗ tại trung tâm thi mong muốn. Thông thường:
- Thời hạn đăng ký bình thường: Đóng khoảng 1 tháng trước ngày thi.
- Thời hạn đăng ký muộn: Nếu qua thời hạn bình thường, bạn vẫn có thể đăng ký trong giai đoạn “Late Registration”, thường đóng khoảng 2-3 tuần trước ngày thi, nhưng sẽ phải trả thêm phí.
Vì vậy, nên đăng ký trước ít nhất 1 tháng để tránh phí bổ sung và nguy cơ trung tâm thi hết chỗ, đặc biệt ở các thành phố lớn tại Việt Nam nơi có thể có nhiều thí sinh đăng ký.
Ví dụ câu hỏi SAT
SAT Evidence-Based Reading and Writing
Ví dụ câu hỏi: Reading (Đọc hiểu)
Đoạn văn (trích dẫn):
Đoạn văn sau được trích từ một tiểu thuyết thế kỷ 19.
Cô gái trẻ đứng bên cửa sổ, nhìn ra đường chân trời. Tâm trí cô tràn đầy những giấc mơ về một tương lai mà cô chưa thể thấy rõ. Cô luôn tin rằng làm việc chăm chỉ sẽ dẫn đến thành công, nhưng những sự kiện gần đây đã làm lung lay niềm tin của cô.
Câu hỏi:
Ý chính của đoạn văn là gì?
A) Cô gái trẻ lạc quan về tương lai của mình.
B) Cô gái trẻ đang suy ngẫm về giấc mơ và nghi ngờ của mình.
C) Cô gái trẻ đang lên kế hoạch rời khỏi tình huống hiện tại.
D) Cô gái trẻ tức giận về những sự kiện gần đây.
Cách trả lời:
- Đọc kỹ đoạn văn: Đọc đoạn văn cẩn thận, tập trung vào ý chính. Ví dụ này cho thấy cô gái nhìn ra đường chân trời, nghĩ về tương lai, và niềm tin của cô bị lung lay bởi các sự kiện gần đây.
- Phân tích câu hỏi: Câu hỏi hỏi về “main idea” (ý chính), vì vậy cần tìm ý nghĩa tổng thể của đoạn văn, không phải chi tiết nhỏ.
- Loại bỏ các lựa chọn không phù hợp:
- A) “lạc quan” không đúng, vì đoạn văn nói “shaken her confidence” (niềm tin lung lay).
- C) “lên kế hoạch rời đi” không có thông tin trong đoạn văn.
- D) “tức giận” không đúng, vì đoạn văn không đề cập đến sự tức giận.
- Chọn đáp án phù hợp: B) “suy ngẫm về giấc mơ và nghi ngờ” phù hợp với đoạn văn, vì cô vừa mơ về tương lai vừa nghi ngờ do sự kiện gần đây.
Đáp án: B) Cô gái trẻ đang suy ngẫm về giấc mơ và nghi ngờ của mình.
Ví dụ câu hỏi: Writing and Language (Viết và Ngôn ngữ)
Đoạn văn (trích dẫn):
Nhiều học sinh cảm thấy khó cân bằng giữa việc học và các hoạt động ngoại khóa. Họ thường cảm thấy bị quá tải bởi trách nhiệm của mình.
Câu hỏi:
Lựa chọn nào cải thiện độ rõ ràng của câu thứ hai tốt nhất?
A) Họ thường cảm thấy bị quá tải bởi trách nhiệm của mình.
B) Họ thường xuyên trải qua cảm giác bị quá tải do trách nhiệm của mình.
C) Việc cảm thấy quá tải bởi trách nhiệm là trải nghiệm phổ biến đối với họ.
D) Trách nhiệm của họ thường khiến họ cảm thấy quá tải, điều này xảy ra thường xuyên.
Cách trả lời:
- Phân tích câu: Câu thứ hai “Họ thường cảm thấy bị quá tải bởi trách nhiệm của mình” cần rõ ràng hơn. Câu hỏi yêu cầu chọn đáp án cải thiện câu này.
- So sánh các lựa chọn:
- A) Là câu gốc, không có cải thiện.
- B) Dùng “thường xuyên trải qua cảm giác bị quá tải” dài dòng và phức tạp không cần thiết.
- D) “điều này xảy ra thường xuyên” gây trùng lặp với “thường”.
- C) “Việc cảm thấy quá tải bởi trách nhiệm là trải nghiệm phổ biến đối với họ” làm câu rõ ràng và ngắn gọn hơn.
- Chọn đáp án: C) là lựa chọn cải thiện cấu trúc mà vẫn giữ nguyên ý nghĩa.
Đáp án: C) Việc cảm thấy quá tải bởi trách nhiệm là trải nghiệm phổ biến đối với họ.
SAT Math (Toán học)
Câu hỏi:
Nếu 2x + 3y = 12 và x – y = 1, giá trị của x là bao nhiêu?
Cách trả lời:
- Lập hệ phương trình: Có hai phương trình:
- Phương trình 1: 2x + 3y = 12
- Phương trình 2: x – y = 1
- Giải phương trình: Sử dụng phương pháp thay thế (Substitution):
- Từ phương trình 2: x – y = 1 → x = y + 1
- Thay x = y + 1 vào phương trình 1:
2(y + 1) + 3y = 12
2y + 2 + 3y = 12
5y + 2 = 12
5y = 10
y = 2 - Thay y = 2 vào phương trình 2:
x = y + 1 = 2 + 1 = 3
- Kiểm tra đáp án: Thay x = 3 và y = 2 vào phương trình 1:
2(3) + 3(2) = 6 + 6 = 12 (đúng)
Đáp án: x = 3
Các câu hỏi thường gặp về SAT (FAQ)
Thi SAT được bao nhiêu lần?
Có thể thi không giới hạn số lần.
Điểm SAT có thời hạn bao lâu?
Điểm SAT có hiệu lực trong 5 năm, tính từ ngày thi.
Các trường đại học ở Việt Nam có chấp nhận SAT không?
Có, các trường đại học hàng đầu tại Việt Nam như Đại học Quốc gia Hà Nội (VNU Hanoi) và RMIT Vietnam chấp nhận điểm SAT, đặc biệt trong các chương trình quốc tế. Điểm khuyến nghị thường từ 1100-1200 trở lên.